Belka
Piątek, 29 Marca 2024   imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
Rejestracja Witaj: Gościu, Zaloguj się
 
Belka
 
 

Prof. Piotr Bańkowski – wysokomazowiecczanin, bohaterem sesji naukowej ŁTN

Data publikacji: 2016-12-08, Data modyfikacji: 2016-12-08
A A AWydrukDrukuj  
 
Prof. Piotr Bańkowski – wysokomazowiecczanin, bohaterem sesji naukowej ŁTN

W sobotę, 3 grudnia 2016 roku, w naszym mieście gościliśmy kilkuosobową delegację Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów. Delegacji przewodniczyła prof. dr hab. Dorota Rembiszewska – wiceprezes ŁTN im. Wagów, profesor Polskiej Akademii Nauk, wysokomazowiecczanka, a uczestniczyli m.in. Teresa Fromelc – Pawelczyk i Dorota Pietrzkiewicz – prelegenci organizowanej tego dnia w Łomży sesji naukowej ŁTN pt. „Znaki pamięci i niepamięci – w 40. rocznicę śmierci Piotra Bańkowskiego”. Ważnym elementem programu sesji była wycieczka uczestników do Wysokiego Mazowieckiego – miasta urodzenia i dzieciństwa przyszłego profesora.

Wizyta rozpoczęła się od spotkania w Urzędzie Miasta Wysokie Mazowieckie. W imieniu Burmistrza Miasta Jarosława Siekierko naukowców powitała pani Ewa Konarzewska – Zastępca Burmistrza, przybliżając jednocześnie współczesny, samorządowy obraz naszego miasta. Natomiast przewodnikiem po historii Wysokiego Mazowieckiego był Waldemar Gołaś, który w swej gawędzie szkicował słowem wybrane obrazy miejsc i ludzi w dawnych dziejach miasta, w sposób szczególny te związane z pokoleniem Piotra Bańkowskiego. Warto podkreślić, że do tego pokolenia należały wybitne postaci wywodzące się z naszego miasta, m.in. Jan Kucharzewski, Bolesław Mościcki, Jan Stanisław Jankowski, Konrad Srzednicki, ks. Józef Obrembski. Z kolei z pokolenia II Rzeczypospolitej w historię wpisali się m.in. Kazimierz Kamieński Huzar czy Mieczysław Kierlewicz. Po II wojnie światowej miasto zrodziło wielu kontynuatorów Piotra Bańkowskiego, którzy specjalizowali się w różnych dziedzinach nauki. Należą do nich m.in. profesorowie: Lucjan Pawłowski, Henryk Skarżyński, Henryk Wnorowski, Dorota Rembiszewska, Jacek Jemielity, czy wybitna pisarka Hanna Kowalewska. Opowieść o mieszkańcach miasta była kontynuowana w Izbie Ziemi Wysokomazowieckiej, prowadzonej przez Towarzystwo Przyjaciół Miasta Wysokie Mazowieckie, z siedzibą w Miejskim Ośrodku Kultury. Zgromadzone zbiory wzmocniły obraz dziejów miasta z przełomu XIX i XX wieku. Rosnące zainteresowanie sprawiło, że planowane dwugodzinne spotkanie wydłużyło się do blisko czterech godzin. Wizytę dopełnił spacer ulicami naszego miasta – szlakiem pamięci, czyli istniejących zabytków i pomników. Wędrowaliśmy też tam, gdzie historyczne miejsca zyskały swój współczesny wizerunek. Wieczorową porą, przy świątecznej iluminacji i wśród wirujących płatków białego śniegu miasto wyglądało pięknie. Dzięki tej świątecznej magii udało się – choć na chwilę – przenieść uczestników sesji w czasy Piotra Bańkowskiego.

Piotr Bańkowski przeszedł na świat w Wysokiem Mazowieckiem, 12 września 1885 roku, w rodzinie Jana – właściciela warsztatu kowalsko – ślusarskiego i Pauliny z domu Ostrowskiej, która poświeciła się wychowaniu dzieci. To właśnie w klimacie naszego miasta – wierności tradycji narodowej, patriotyzmu i miłości rodzinnej ziemi - spędził swoje dzieciństwo. Tu ukończył miejscową czteroklasową szkołę powszechną, by później kontynuować naukę w Łomżyńskim Gimnazjum. Stąd związki nie tylko z Wysokiem Mazowieckiem, ale też z Łomżą. Uczestniczył w strajkach szkolnych 1905 roku i był posądzony o współudział w napadzie bojówki PPS na Kasę Skarbową w Wysokiem Mazowieckiem. I z tego małego miasteczka ruszył w wielki świat. Uciekł z zaboru rosyjskiego. W Krakowie zdał maturę i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Szybko jednak zmienił wydział, by studiować historię oraz literaturę polską i światową. W 1912 roku uzyskał stopień doktora filozofii w tym zakresie. W 1913 roku na krótko powrócił do rodzinnego miasta. Niestety, szybko został aresztowany „za dawne winy” i na kilka miesięcy osadzony w areszcie carskim. Następnie los rzucił go do Paryża, gdzie prowadził badania naukowe, a po krótkim pobycie w niepodległej już Polsce trafił do Petersburga (Leningradu), gdzie zajmował się rewindykacją dóbr kultury polskiej. Prowadząc kwerendy archiwalne i biblioteczne wyspecjalizował się w pracy archiwalnej. Pracował m.in. w Archiwum Państwowym w Lublinie, w Bibliotece Narodowej i Archiwum Skarbowym w Warszawie. W czasie drugiej wojny światowej odkrył i inwentaryzował zbiory archiwum króla Stanisława Augusta, a także chronił zbiory archiwalne w czasie powstania warszawskiego. Po wojnie pracował w Wydziale Archiwów Państwowych, Archiwum Głównym Akt Dawnych i Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie. W latach 1951-1976 był redaktorem 44 tomów czasopisma „Archeion”. W tym czasie wielokrotnie odwiedzał też swoje rodzinne miasto – Wysokie Mazowieckie, opowiadając o historii i literaturze podczas spotkań z młodzieżą szkolną. W 1954 roku został docentem, a profesorem nadzwyczajnym w 1962 roku, tuż przed przejściem na emeryturę. Zmarł 16 lutego 1976 roku w Warszawie. Był wychowawcą i nauczycielem wielu pokoleń archiwistów polskich, dla których ciągle jest wzorem i autorytetem. Jego spuścizna obejmuje wiele prac i artykułów, w tym najważniejszą monografię archiwoznawczą Archiwum Stanisława Augusta. Zgodnie z testamentem Piotra Bańkowskiego jego cenny księgozbiór, obrazy i zabytkowe meble (cudem ocalałe w powstaniu warszawskim) zostały przekazane Łomżyńskiemu Towarzystwu Naukowemu im. Wagów i są eksponowane w Gabinecie Piotra Bańkowskiego w siedzibie Towarzystwa w Łomży.

Bańkowski

redakcja, Źródło artykułu: wysokiemazowieckie.pl, Autor zdjęć: wysokiemazowieckie.pl
 
Komentarze
Brak komentarzy, Twój może być pierwszy!
Autor:
Kod z obrazka:
Puste pole z komentarzem
Puste pole z podpisem
Wyszukaj
 
Kreska
Dodaj artykuł
Najnowsze komentarze
 
    Kreska
     




    Brak sond
     
    Newsletter
    Bądź na bieżąco z nadchodzącymi imprezami. Zapisz się na bezpłatny newsletter.
     
     
    wysokomazowiecki

    Powiat wysokomazowiecki - utworzony wskutek reformy administracyjnej z 1999 roku powiat znajduje się w województwie podlaskim, a stolicą i siedzibą jego władz jest miasto Wysokie Mazowieckie. Na powiat składają się cztery miasta: Wysokie Mazowieckie, Ciechanowiec, Czyżew, Szepietowo oraz dziesięć gmin: Wysokie Mazowieckie (gmina miejska), Ciechanowiec, Szepietowo, Czyżew, Klukowo, Kobylin-Borzymy, Kulesze Kościelne, Nowe Piekuty, Sokoły, Wysokie Mazowieckie (gmina wiejska).

    Jest to powiat o charakterze rolniczym, a co za tym idzie istnieją tu wiejskie pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne zapraszające do siebie turystów spragnionych ciszy i spokoju w tym zabieganym świecie. Szczególną frajdę z pobytu będą mieli najmłodsi. Istnieje bowiem możliwość zapoznania ich ze zwierzętami gospodarskimi. Na nasz pobyt korzystnie wpłynie także zdrowa i ekologiczna żywność.   

     

    Zgłoś uwagi - uzupełnij wszystkie pola